Tak, jak już wcześniej wspominałem prawdopodobnie od Antoniego – uczestnika popisu szlachty grodzieńskiej z 1765 roku, wywodzi się zapewne pięć w pełni udokumentowanych pokoleń moich przodków po mieczu:
- Pokolenie V od Aleksandra i Barbary z Obuchowskich
- Pokolenie IV od Aleksandra i Joanny z Hryncewiczów
- Pokolenie III od Józefa i Franciszki z Łozowickich
- Pokolenie II od Stanisława i Ewy z Bylczyńskich
- Pokolenie I od Mikołaja i Urszuli Bogumiły z Tykwińskich
Od V do III pokolenia zamieszkiwali nieprzerwanie w okolicy szlacheckiej Kotra w powiecie grodzieńskim. Pierwszym, który opuści Kotrę był mój dziadek ojczysty Stanisław - od niego linia zapolska rodu Cypla. Od mojego ojca Mikołaja początek weźmie linia warszawska.
V pokolenie przodków - Aleksander Cypla z Kotry...
W taryfie kurzących się dymów powiatu grodzieńskiego z 1775 roku wymieniony jest JP. Aleksander Cypla, jako płacący za jeden dym szlachecki w okolicy Kotra alias Nestorowicze. Z tej samej okolicy za swoje dymy płacą Franciszek Branicki (zapewne potomek wymienianego w 1690 roku Hieronima), Stefan Obuchowski, Stanisław Siemaszko, Felicjan i Kazimierz Strzałkowscy za dwa dymy oraz Wiktoria Strzałkowska z Tomaszem Klimowiczem wspólnie za jeden dym. Czy tenże Aleksander był synem Antoniego stawającego w 1765 roku w popisie szlachty grodzieńskiej z okolicy Ihnatowicze i bratem Rozalii Cyplanki, która w 1769 roku w parafii Krynki wyszła za Piotra Pułjanowskiego? Nie jest to pewne, aczkolwiek niezwykle prawdopodobne. Pewnym jest natomiast, że ów Aleksander Cypla, to bez wątpienia mój 3xpradziadek, a więc przodek w linii prostej w piątym pokoleniu.. W 1775 roku był jeszcze kawalerem...
Aleksander ożenił się w dniu 23 I 1783 roku w rzymsko-katolickiej parafii jezierskiej (Jeziory). Jego żoną była Barbara Obuchowska. Jako świadków zapisano Kazimierza Starzyńskiego i Marcina Obuchowskiego – zapewne bliskich sąsiadów z Kotry. Marcin Obuchowski był rodzonym bratem Barbary. Aleksander w akcie został opisany jako „GD”, czyli Generosus Dominus (Urodzony Pan). Niestety powyższy akt nie dostarcza jakichkolwiek informacji na temat wieku Aleksandra, jak również na temat jego rodziców. Nie wiadomo również, czy Aleksander w chwili ślubu był kawalerem, czy też wdowcem.
Kolejny zapis o Aleksandrze i jego rodzinie odnajdujemy w lustracji dymów powiatu grodzieńskiego z 1789 roku. We okolicy Kotra Nesterowicze posiadał jeden dym szlachecki własny na gruncie wieczystym. Wymieniony został wraz rodziną i innymi osobami z nim zamieszkałymi. Lustracja określała mieszkańców danego dymu tylko i wyłącznie w przedziałach wiekowych:
- 1 osoba płci żeńskiej w wieku 45-60 lat
- 1 osoba płci męskiej w wieku 1-16 lat
- 1 osoba płci żeńskiej w wieku 1-16 lat
- 1 osoba płci męskiej w wieku 16-30 lat
- 2 osoby płci żeńskiej w wieku 16-30 lat
Opisywana rodzina składała się łącznie z sześciu osób. Najstarsza osoba płci żeńskiej w wieku 45-60 lat to być może matka Aleksandra, żyjąca jeszcze w 1789 roku. Aleksandra i jego żonę Barbarę z Obuchowskich określono przedziałem wiekowym 16-30 lat. O ile Aleksander w chwili lustracji miał mniej więcej trzydzieści lat oznaczałoby to, że urodził się około 1759 roku. W pewnym sensie stanowi to wyjaśnienie dlaczego nie brał udziału w popisie szlachty grodzieńskiej z 1765 roku – był jeszcze dzieckiem. Druga kobieta określona tym samym przedziałem wiekowym co Aleksander i Barbara to zapewne służąca lub komorniczka u nich zamieszkała. Pozostali mieszkańcy tego dymu szlacheckiego to dzieci małżonków Cypla: Rozalia urodzona około 1783 roku i Aleksander urodzony około 1787 roku – mój 2xpradziadek ojczysty. Na uwagę zasługuje fakt, że żadne z dzieci Aleksandra i Barbary nie zostało ochrzczone w rzymsko-katolickiej parafii w Jeziorach do której przynależała Kotra – w księgach z lat 1783-1800 brak takich zapisów. Bardzo możliwe, że chrzczeni byli w innym obrządku np. greko-katolickim lub w obrządku rzymsko-katolickim w jednej z pobliskich unickich cerkwi w Żydomli, Kozłowiczach lub Jeziorach. W kolejnych latach rodzą się jeszcze dwie córki – Anna i Karolina. Również w ich przypadku księgi chrztów parafii w Jeziorach nie zawierają takich aktów. Księgi metrykalne z tejże parafii nie zawierają także informacji o śmierci małżonków Cypla. Na tej podstawie można założyć, że byli unitami – wyznawcami kościoła greko-katolickiego. Pewnym jest, że zmarli przed 1832 rokiem. W spisie mieszkańców powiatu grodzieńskiego z 1832 roku, jako mieszkańcy okolicy Kotra wymieniani są tylko Aleksander syn Aleksandra lat 40 kawaler i siostra jego rodzona Anna panna lat 35.
W dokumencie stwierdza, że Aleksander złożył do Gubernialnej Deputacji Szlacheckiej dokumenty wywodowe, ale odpowiedz jeszcze nie powróciła.”Z dokumentu wynika również, że Aleksander w latach 30-tych XIX wieku gospodarzył na gospodarstwie o areale zaledwie 5 dziesięcin (około 7,3 hektara). Wymieniona w spisie siostra Aleksandra – Anna, zmarła jako panna w dniu 28 III 1857 roku. W akcie zapisana jako Cyplowna, zmarła ze starości w wieku około 78 lat. Pochowana została 31 III na cmentarzu parafialnym w Kaszubienicach. Wiek Anny podany był zapewne w dużym przybliżeniu – gdyby faktycznie w chwili śmierci miała 78 lat, to powinna się urodzić około 1779 roku, a więc na cztery lata przed ślubem swoich rodziców.
Rozalia, córka Aleksandra i Barbary wychodzi za JP. Stanisława Hryncewicza. W akcie zostaje zapisana jako Cyplanka. Ślub odbył się w rzymsko-katolickim kościele parafialnym w Jeziorach 26 II 1816 roku i był celebrowany w obrządku greko-katolickim i celebrowany był przez ks. Józefa Kuczyńskiego, parocha cerkwi jezierskiej. Świadkami ceremonii byli Jan Klimowicz oraz Aleksander i Antoni Hryncewiczowie. Po ślubie zamieszkali w rodzinnej parafii Stanisława – Kamionce, w okolicy szlacheckiej Hryncewicze. Tam w dniu 27 X 1817 roku narodził się ich jedyny syn Łukasz. Stanisław Hryncewicz zmarł 29 VIII 1822 roku. Rozalia w dniu 5 XI tegoż roku wychodzi za Ludwika Kondrackiego. Ślub miał miejsce w parafii Kamionka. Małżeństwo było bezdzietne – tak przynajmniej wynika z wypisu aktu zgonu Rozalii, w którym zapisano, że oprócz męża pozostawiła jedynie syna z pierwszego małżeństwa Łukasza Hryncewicza. Zmarła 11 IX 1831 roku w okolicy Hryniewicze przeżywszy według zapisu aktowego 45 lat.
Karolina, córka Aleksandra i Barbary wychodzi za Józefa Skurata – oboje małżonkowie zapisani jako szlachetni. Karolina w akcie zostaje zapisana, jako Cyplanka. Świadkami ślubu byli Jan Obuchowicz i Marianna Liniewiczowa. Ślub odbył się dnia 27 I 1824 roku w obrządku rzymsko-katolickim w parafialnym kościele jezierskim. Ślubu udzielił ks. Władysław Rakowski.
Małżonkowie Skurat pozostają w Kotrze – Karolina w związku z małżeństwem otrzymała zapewne jakieś wiano, na którym gospodarzyła wraz z mężem. Pewne zapisy o tym małżeństwie odnajdujemy w spisie mieszkańców powiatu grodzieńskiego z 1832 roku. Z dokumentu wynika, że Józef Skurat był synem Józefa, a w 1832 roku miał 45 lat – urodzony około 1786 roku. Nie posiadał poddanych i samodzielnie gospodarzył na 6 dziesięcinach ziemi. W spisie zaznaczono, że Józef nie składał wniosku o wylegitymowanie szlachectwa. Jako żonę Józefa wymienia się Katarzynę Cyplankę (powinno być Karolina). Wymienia się także trzech męskich potomków tego małżeństwa: Adama lat 6 (ur. 1826), Antoniego lat 4 (ur. 1828) i Ignacego urodzonego w 1832 roku.
W księgach parafialnych rzymsko-katolickiego kościoła jezierskiego nie odnotowano ich narodzin. Można więc przypuszczać, że chrzczeni byli w innym obrządku np. greko-katolickim w jednej z pobliskich cerkwi unickich – być może w Skidlu lub Kozłowiczach (w cerkwi w Żydomli nie odnotowano ich chrztów). W spisie wymienia się również zamieszkałego z nim brata Symona. Zapisano, że w 1832 roku był kawalerem lat 48 służącym w folwarku Kotra u WołkowyskicPewne informacje na temat rodziny Skurat dostarcza akt ślubu Symona (brat Józefa), odnotowanego w spisie z 1832 roku jako 48-letni kawaler. W dniu 19 VI 1832 roku w rzymsko-katolickiej parafii jezierskiej ożenił się z katoliczką Marianną Jodkowską, 24-letnią panną z Kotry, córką Mikołaja i Elżbiety z domu Antoszewska. Symon zapisany został jako 38-letni kawaler z Kotry, parafianin greko-unickiej cerkwi skidelskiej. Akt dostarcza także informacji, na temat rodziców, którzy jednocześnie byli rodzicami Józefa – byli to Józef i Teodora z domu Stukiewicz. Warto jeszcze dodać, że jednym ze świadków ślubu Symona był Aleksander Cypla.
IV pokolenie przodków - Aleksander Cypla z Kotry...
Aleksander, syn Aleksandra i Barbary z domu Obuchowska przez długie lata pozostawał kawalerem, prowadząc swoje niewielkie gospodarstwo wspólnie z siostrą Anną. Ożenił się w parafii jezierskiej w dniu 28 V 1833 roku, z Joanną Hryncewicz urodzoną około 1813 roku, córką Michała i Teresy z domu Konstantynowicz. Aleksander w chwili ślubu miał 43 lata, a jego żona około lat 20. Świadkami byli Franciszek Obuchowicz i Piotr Osipowicz. Jedno lub dwoje małżonków było wyznania greko-katolickiego – ślubu udzielił paroch cerkwi Jezierskiej ks. Stefan Hermanowicz. W akcie błędnie zapisano nazwisko rodziców panny młodej – Hryniewicz, zamiast Hryncewicz (ją samą zapisano jako Hryncewiczówna).
W małżeństwie tym urodziło się siedmioro potomków. W dniu 22 VII 1834 roku we wsi Kotra przyszedł na świat pierworodny syn Józef, który został ochrzczony w rzymsko-katolickiej parafii jezierskiej tego samego dnia przez ks. Piotra Sadziewicza. Jego rodzicami chrzestnymi byli Bartłomiej Eysymontt i Elżbieta Daszkiewicz. Matkę dziecka zapisano pod nazwiskiem Hryniewicz.
W dniu 2 IV 1836 roku również w Kotrze rodzi się kolejny męski potomek, któremu na Chrzcie Świętym udzielonym tegoż dnia przez plebana kościoła jezierskiego ks. Andrzeja Michałowskiego, nadano imię Franciszek. Jego rodzicami chrzestnymi byli Michał Sawicki i Marianna Wereszczyńska (oboje szlachta). Nazwisko matki dziecka tym razem zostało zapisane jako Hryncewicz.
W dniu 27 II 1838 roku we wsi Kotra rodzi się następny syn, któremu na Chrzcie Świętym celebrowanym tego samego dnia w parafii jezierskiej przez wikarego ks. Nowickiego nadano imię Jan. Rodzicami chrzestnymi byli urodzeni Wawrzyniec Jodkowski i Karolina Skurat (zd. Cypla, siostra Aleksandra, żona Józefa).
W dniu 21 VII 1840 roku w Kotrze rodzi się córka Anna, ochrzczona w dniu 24 VII przez ks. Jędrzeja Michałowskiego – plebana jezierskiego. Jej rodzicami chrzestnymi byli urodzeni Tomasz Hamulecki i Marianna Hamulecka (wdowa).
W dniu 1 XI 1842 roku w Kotrze rodzi się córka Joanna, ochrzczona tego samego dnia przez ks. Jędrzeja Michałowskiego – plebana jezierskiego. Jej rodzicami chrzestnymi byli urodzeni Jan Czerniawski i Aniela Huszcza (żona Andrzeja).
Latem 1843 roku urodził się syn Konstanty - w księgach metrykalnych parafii Jeziory brak jednak zapisów o jago narodzinach. Być może został ochrzczony w jednej z pobliskich unickich cerkwi.
Aleksander Cypla syn Aleksandra i Barbary zd. Obuchowska umiera w Kotrze 26 IX 1843 roku. Pochowany został 28 IX na cmentarzu przy „kościółku Kaszubińskim”. Ceremonię pogrzebową poprowadził kapelan kotrzański ks. Wacław Ilgiewicz. W akcie zapisano, że zmarł w wieku 56 lat na zapalenie kiszek, pozostawiając wdowę Joannę z Hryncewiczów i trzech synów: Józefa, Franciszka i Jana. Na tej podstawie można założyć, że Aleksander urodził się około 1787 roku. Pochowany został na cmentarzy przy „kościółku Kaszubińskim”, czyli zapewne gdzieś tu…
W akcie zgonu Aleksandra nic nie wspomina się o córkach: Annie i Joannie – z powyższego wynika, że zmarły przed XI 1843 roku. W księgach zgonów rzymsko-katolickiej parafii jezierskiej z lat 1840-1843 nie odnotowano ich zgonów. Być może ich ceremonie pogrzebowe miały miejsce w jednej z cerkwi unickich w Żydomli, Jeziorach lub Kozłowiczach.
Niespełna osiem miesięcy po śmierci Aleksandra na świat przychodzi jeszcze jeden – „pogrobowy” potomek. Rodzi się w Kotrze 5 VI 1844 roku, a ochrzczony zostaje w dniu 6 VI w kościele jezierskim przez kapelana kotrzańskiego ks. Wacława Ilgiewicza. Zapewne na cześć zmarłego ojca dziecku nadano imię Aleksander. Rodzicami chrzestnymi byli urodzeni Wawrzyniec Jodkowski i Karolina Skurat (zd. Cypla, rodzona siostra ojca, żona Józefa).
W 1855 roku epidemia cholery zabiera znaczną część tej rodziny. W dniu 6 VIII 1855 roku umiera Joanna Cypla z Hryncewiczów. Według zapisu aktowego żyła 45 lat i pozostawiła po sobie czterech synów: Konstantego, Franciszka, Jana i Józefa. Pochowana została 8 VIII na cmentarzu w Kaszubińcach. Następnego dnia na cholerę umiera dwóch synów: Franciszek i Konstanty. Tak, jak rodzice pochowani zostają na cmentarzu filialnym parafii Jeziory w Kaszubińcach.
III pokolenie przodków - Józef Cypla z Kotry...
Józef – najstarszy z pozostałych przy życiu synów Aleksandra i Joanny, zaczyna samotnie wychowywać młodszego o cztery lata brata Jana. To oni stanowić będą kontynuację linii kotrzańskiej rodu Cypla. W 1855 roku utrzymywali jeszcze status szlachecki, choć mocno już okrojony – zapisywano ich, jako odnodworców. Czy w kolejnych dekadach uda się im utrzymać choćby namiastkę szlacheckich prerogatyw? Był moim pradziadkiem ojczystym…
W dniu 7 II 1871 roku w rzymsko-katolickiej parafii jezierskiej poślubił Franciszkę Łozowicką – pannę lat 26, szlachciankę z okolicy Zapole, córkę Jerzego i Magdaleny zd. Jurowska. W akcie zapisano dwa imiona pana młodego – Aleksander Józef, a jego wiek określono na lat 30 – faktycznie miał 27 lat, a na chrzcie otrzymał imię Józef. Świadkami śluby byli między innymi: Adam Hryncewicz i Jan Maciewicz. Zarówno Józef, jak i jego rodzice w akcie zostali określeni, jako odnodworcy.
W małżeństwie tym urodziło się trzy córki (Magdalena, Jadwiga, Michalina) i dwóch synów (Antoni, Stanisław).
Magdalena był pierworodnym potomkiem Aleksandra i Joanny – urodziła się 31 III 1872 roku , a jej rodzicami chrzestnymi byli Jan Olendzki i Salomea Łozowicka – panna. W akcie imię ojca zapisano, jako Józef. Jadwiga urodziła się około 1883 roku , a Michalina 17 IX 1885 roku. Ta ostatnia została ochrzczona w parafii Jeziory 22 IX, a jej rodzicami chrzestnymi byli Jan Biernacki i będąca wówczas panną Julia Cypla córka Jana. Pierwszy z synów - Antoni, urodził się około 1879 roku, - od niego gałąź boczna linii kotrzańskiej rodu Cypla. Wszyscy rodzili się w Kotrze, która wówczas miała już status wsi wołosti skidelskiej.
Około 1886 roku Józef i Franciszka z domu Łozowicka – małżonkowie Cypla zamieszkali w okolicy szlacheckiej Zapole. Prawdopodobnie miało to związek ze śmiercią matki Franciszki – Magdaleny Łozowickiej z domu Jurowskiej. Około 1889 roku urodził się ich najmłodszy syn Stanisław, pierwszy Cypla urodzony w okolicy Zapole – mój dziadek ojczysty. Od niego linia zapolska i późniejsze linie: grodzieńska i warszawska...
W rodowej Kotrze pozostaje Antoni i Michalina, zakładając tam swoje własne rodziny. Michalina w dniu 25 X 1909 roku w kościele w Kaszubińcach poślubia pochodzącego z Kotry Włodzimierza Hryncewicza syna Antoniego i Pawliny Strupińskiej - to właśnie ci małżonkowie tak często występowali w katach chrztów potomków rodu Cypla. W małżeństwie Michaliny i Włodzimierza narodziło się troje dzieci: Janina, Witold i Kazimiera. Wszyscy oni pozostawali w Kotrze, a ich potomkowie żyją tam do czasów współczesnych. W tym miejscu warto dodać, że Witold Hryncewicz syn Włodzimierza i Michaliny z domu Cypla ożenił się z Lucyną Huszcza - córką Stanisława i Czesławy z domu Jurowskiej. Ta ostatnia była córką Juli Jurowskiej z domu Cypla, a więc wnuczką Jana Cypla i Marianny z domu Ostasiewicz...
Jadwiga córka Józefa i Franciszki Łozowieckiej w dniu 2 II 1903 roku w parafii Kaszubińce wyszła za Feliksa Cydzika syna Antoniego i Katarzyny z Bylczyńskich. Po ślubie zamieszkali w Cydzikach, gdzie narodziło się ich dwoje dzieci - Kazimiera i Waldemar.
Magdalena córka Józefa i Franciszki Łozowieckiej w 1899 roku w parafii Jeziory poślubiła Władysława Sipowicza - pochodzącego z okolicy Tołoczki, syna Wincentego i Katarzyny Tołoczko. W Tołoczkach narodziło się ich piecioro potomków - Wanda, Józef, Danuta, Bronisław i Amelia. Z Amelią, jej mężem i dizećmi związana będzie niezwykle ciekawa i smutna historia, która pozwoli zobrazować losy Polaków w powojennej rzeczywistości komunistycznego państwa, jakim stały się obszary zamieszkałe przez moich przodków. Ale to już zupełnie inna historia...
Józef i Franciszka z Łozowieckich małżonkowie Cypla zmarli zapewne w początkach XX wieku. Ich doczesne szczątki spoczęły na cmentarzu parafialnym w Kaszubińcach. W tej samej mogile dziesiątki lat później zostaną pochowani również moi dziadkowie ojczyści - Stanisław i Ewa z Bylczyńskich...
Gałąź Jana Cypla z Kotry...
Jan Cypla syn Aleksandra i Joanny z Hryncewiczów w dniu 15 XI 1864 roku w parafii Jeziory żeni się z 22-letnią panną Marianną Ostasiewicz, córką Tomasza i Marianny z Czajkowskich. Świadkami śluby byli Adam i Antoni Hryncewiczowie oraz Konrad Jodkowski. Chociaż pannie młodej przypisano pochodzenie z Kotry, to raczej z tej okolicy nie pochodziła, podobnie jak jej rodzice. Pewne nie jest również jej nazwisko rodowe – w późniejszych aktach metrykalnych dotyczących narodzonych potomków będzie zapisywana, jako Stasiewicz, Stecewicz, a nawet Zalewska…
W małżeństwie tym rodzi się co najmniej dziewięcioro dzieci – siedmiu synów i dwie córki. Pierworodny syn – Jan, narodził się w Kotrze dnia 10 IX 1864 roku, a więc dwa miesiące przed ślubem rodziców. W akcie – co wydaje się dziwne, zapisany został, jako potomek ślubnych małżonków. Matka zapisana została nazwiskiem Stasiewiczowa. Ochrzczony zostaje w kościele jezierskim 13 IX. Rodzicami chrzestnymi byli Daniel Juszkiewicz i Franciszka Koszycowa. Drugi syn – Adam, rodzi w Kotrze 1 I 1867 roku. Jego rodzicami chrzestnymi byli Antoni Hryncewicz i Marianna Obuchowicz. Matka dziecka została błędnie zapisana nazwiskiem Zalewska. Trzeci z kolei syn urodził się w Kotrze 8 I 1869 roku. Na Chrzcie Świętym celebrowanym w parafialnym kościele jeziorskim otrzymuje imię po swoim dziadku i pradziadku – Aleksander. Matka dziecka zapisana, jako Ostasiewicz. Rodzicami chrzestnymi byli Antoni Hryncewicz i Marianna Konstantynowicz. Aleksander przeżył zaledwie trzy miesiące – zmarł z wrzodu 23 IV 1869 roku. Pochowany został na cmentarzu w Kaszubińcach. W dniu 11 III 1870 roku na świat przychodzi czwarty z rzędu syn – Stanisław. Ochrzczony został w kościele jeziorskim 22 III, a jego rodzicami chrzestnymi byli kolejny już raz Antoni Hryncewicz, a z nim Ewa Hamulecka.
Prawdopodobnie w 1871 roku rodzi się pierwsza z córek – Julia. W dniu 6 X 1872 roku rodzi się kolejna córka – Waleria. Nie cieszyła się jednak szczęśliwym i długim dzieciństwem – zmarła 15 IX 1874 roku, spoczywając na kaszubińskim cmentarzu. W dniu 3 X 1874 roku w Kotrze rodzi się piąty syn w tej rodzinie – Konstanty. Ochrzczony zostaje w Jeziorach 20 X, a jego rodzicami chrzestnymi byli Antoni Hryncewicz i Apolonia Hryncewicz żona Adama. W dniu 23 XI 1875 rodzi się szósty syn – Władysław. Jego matką chrzestną była Paulina Hryncewicz żona Antoniego. Dziewiąty i prawdopodobnie ostatni z potomków Jana i Marianny – Bolesław, urodził się 15 IV 1878 roku. Ochrzczony został w Jeziorach, a jego rodzicami chrzestnymi byli ponownie Paulina Hryncewicz żona Antoniego, a z nią Jan Obuchowicz.
Jan Cypla syn Aleksandra i Joanny z Hryncewiczów zmarł w Kotrze 19 I 1902 roku przeżywszy niecałe 64 lata. W akcie zgonu opisany, jako chłop wołosti skidelskiej, który pozostawił żonę Mariannę i dwóch synów: Władysława i Adama.
Z zapisu w akcie zgonu Jana wynikało, że kontynuację tej gałęzi rodu Cypla mogło stanowić tylko dwóch pozostałych przy życiu synów: Adam i Władysław. W akcie nie została wymieniona córka Julia, która
w 1902 roku miała już własną rodzinę. Pierwszym mężem Julii był o ponad 20-lat starszy Władysław Ułasiewicz syn Jana i Eleonory, za którego wyszła 15 II 1897 roku – ślub odbył się w rzymsko-katolickim kościele jezierskim. W małżeństwie tym urodził
się jeden potomek – syn Bolesław, który zmarł w niecały rok po urodzeniu. Władysław zmarł pod koniec 1897 roku. Kilka miesięcy po śmierci pierwszego męża Julia wychodzi za Józefa Jurowskiego urodzonego w 1852 roku, syna Piotr i Pelagii
z domu Hryniewicz. W 1898 roku w parafii jezierskiej rodzi się ich pierworodna córka Józefa (zmarła w 1907 roku). Kolejne i ostatnie dziecko tego małżeństwa – córka Czesława (zapisywana także jako Cezarea) urodziła się w 1901 roku,
również w parafii jezierskiej. Około 1919 roku wyszła za Stanisława Huszczę urodzonego w 1887 roku, syna Wincentego i Anieli. W małżeństwie tym urodziło się ośmioro dzieci, w tym trzech synów: Józef, Feliks i Romuald – od nich
kolejne linie rodu Huszcza. Czesława Huszcza z domu Jurowska zmarła w 1975 roku w Polsce. Jej mąż Stanisław został zamordowany w Katyniu około 1940 roku...
Nie wiadomo jakie były dalsze losy Władysława – jednego z dwóch synów Jana wymienianych w jego akcie zgonu, jako żyjących w 1902 roku. Zmarł prawdopodobnie miedzy 1902, a 1926 rokiem. Kontynuację gałęzi rodowej Jana stanowił jedynie syn Adam. Około 1905 roku ożenił się z Anielą Strzałkowską, z którą miał jedynie cztery córki: Leokadię (1906), Antoninę (1911), Stanisławę (1915) i Jadwiga (1918).Powyższe informacje wynikają jedynie ze spisu wiernych parafii Kozłowicze z 1926 roku, gdzie we wsi Kotra wymieniani są : Cypla Adam lat 60, żona Aniela z Strzałkowskich lat 49, ich córka Antonina lat 15, ich córka Stanisława lat 11, ich córka Jadwiga lat 8. Najstarsza Leokadia wymieniana jest, jako żona Konstantego Skurata, urodzonego około 1896 roku, syna Antoniego. Z powyższego wynika, że gałąź rodu Cypla wywodząca się od Adama syna Jana wygasła z chwilą jego śmierci. Żył jeszcze w 1938 roku, kiedy to w czasie scalania gruntów niektórych wsi powiatu grodzieńskiego wymieniany był, jako właściciel gruntu we wsi Kotra – działka numer 102 o powierzchni 5,0283 hektara. Wówczas był jednym z dwóch żyjących przedstawicieli rodu Cypla pozostających w gnieździe rodowym – Kotrze nad rzeką Kotrą…
Na zakończenie warto wspomnieć o deklasacji rodu, który kilkadziesiąt lat wcześniej zapisywany był, jako Generosus Dominus – urodzeni panowie… Ojciec Jana – Aleksander do swojej śmierci zapisywany był, jako urodzony. Potomkowie Jana tego statusu już nie posiadali. W akcie urodzenia Jana z 1864 roku jego rodzice zostali zapisani, jako odnodworcy. Ledwie trzy lata później – w akcie urodzenia Adama, są już zapisani jako крестьяне, czyli chłopi. W 1869 roku, w akcie urodzenia trzeciego z synów zapisano ich, jako казённых крестьян, czyli państwowych chłopów...
Gałąź Antoniego Cypla z Kotry...
Antoni, syn Józefa i Franciszki zd. Łozowicka urodził się około 1879 roku we wsi Kotra i tam spędził całe swoje życie. W dniu 14 II 1910 roku w parafii Kaszubińce poślubił 19-letnią pannę Mariannę Pyrską – pochodzącą z okolicy Jurewicze, córkę Piotra i Emilii z domu Ambrożkiewicz. W akcie wiek Antoniego określono na 28 lat (urodzony około 1882 roku), a jego stan społeczny określono jako chłopski. Świadkami ślubu byli Jan Modzelewski i Władysław Hryncewicz.
W małżeństwie tym urodziło się dwóch synów: około 1911 roku Kazimierz, a w 1912 roku Franciszek. Drugi z synów umiera we wczesnym dzieciństwie. (ok. 1916-1917 roku). W tym samym czasie umiera również żona Antoniego – Marianna. W 1918 roku w parafii jezierskiej 46-letni wdowiec Antonii żeni się z 21-letnią panną Ewą Bylczyńską – szlachcianką zamieszkałą w okolicy Tołoczki, córką Adama i Heleny z domu Bylczyńskej. To małżeństwo nie trwa jednak długo – Antoni Cypla umiera kilka miesięcy po ślubie. Ewa Cypla z domu Bylczyńska pojawi się w tej opowieści raz jeszcze…
Od śmierci Antoniego opiekę nad kilkuletnim Kazimierzem sprawowali dziadkowie Pyrscy, mieszkający w okolicy Jurewicze. W spisie wiernych parafii Kozłowicze z 1926 roku w okolicy Jurewicze zapisano: „Pyrska Emilia lat 55, syn Piotr lat 28, żona Józefa z Hamulenckich lat 22, wnuk Kazimierz CYPLA lat 15″.
Jedynym kontynuatorem tej linii pozostaje więc wspomniany Kazimierz. W dniu 6 II 1934 roku w parafii Kaszubińce poślubił 22-letnią pannę Emilię Pyrską, pochodzącą z okolicy Jurewicze córkę Stanisława i Magdaleny z domu Jurowska.
W małżeństwie tym urodziło się co najmniej czworo dzieci: Henryk, Jadwiga, Kazimiera i Feliks. Henryk żył jeszcze pod koniec lat 90-tych XX wieku i mieszkał w Grodnie – podobno był bezdzietny. O losach dwóch wymienionych córek nic nie wiadomo. Feliks żyje do dzisiaj w Kotrze – jest ostatnim potomkiem linii kotrzańskiej, której historia miała już swój początek przed 1690 rokiem…
Kazimierz Cypla syn Antoniego zmarł 10 I 2002 roku. Jego żona Emilia z domu Pyrska zmarła kilka miesięcy wcześniej - 27 X 2001 roku. Oboje zostali pochowani w skromnej mogile na parafialnym cmentarzu w Kaszubińcach. Na nagrobku zostali zapisani w języku polskim, jednak nazwisko rodowe przybrału już nieco zrusyfikowaną formę CYPLIA...
Nowe komentarze
Witam, u mnie podobnie, tj babcia Marianna Chodkiewicz ( ur 1905 r.), była jedyną córka Onufrego Chodkiewicza - mieszkała w Trokach na Litwie :) I niewiele wiecej wiem.. niestety
Dzień dobry, moja mama posiadała nazwisko panieńskie Chodkiewicz. Moja rodzina po wojnie została ewakuowana do Polski z Białorusi. Posiadam kilka starych dokumentów, których nie do końca rozumiem.
Witam Pana, w 2015r. opublikowal Pan tekst nt. Ludwika Jozefa Adama Korwim Krasinskiego z Krasnego. Jego dziadkiem? byl wlasciciel Klic i Modly hr. Jozef Krasinski. Czy Pan wie jak nabyl Klice?
Wsrod nazwisk obcych zauwazylem Hoffmann. Moj prapradziadek Wenzel Wiaczeslaw Waclaw Hoffmann przybyl na Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej pod zaborem Austrii z Berlina w Prusach Zachodnich.